Selen (Se, Selenium) pierwiastek chemiczny należący do mikroelementów, czyli pierwiastków śladowych, które w niewielkich ilościach są niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmu. Został odkryty w 1817 przez J.J.Berzeliusa. Nazwa pochodzi od gr. słowa selene – księżyc. Jest ważnym składnikiem peroksydazy glutationowej, enzymu chroniącego struktury wewnątrzkomórkowe i hemoglobinę przed zniszczeniem w wyniku utleniania. U mężczyzn połowa wchłanianego selenu jest akumulowana w jądrach i gruczołach płciowych, podtrzymuje sprawność seksualną. Dzienne zapotrzebowanie na selen u osoby dorosłej wynosi około 55 mcq.
Funkcje Selenu w organizmie:
- przeciwdziała uszkodzeniom wątroby
- działa synergistycznie z witaminą E
- zwiększa odporność organizmu na promienie jonizujące
- zaliczany do antyoksydantów
- wzmacnia odporność tkanek na uszkodzenia
- składnik peroksydazy glutationowej
- prawdopodobnie stymuluje układ odpornościowy organizmu do obrony przed działaniem, niektórych substancji kancerogennych
- niezbędny do syntezy trijodotyroniny
Skutki niedoboru (awitaminoza) Selenu:
- obniżenie sprawności układu odpornościowego
- makrocytemia i zaburzenie pigmentacji powłok
- nasilenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego i nowotworów
- kardiomiopatia (choroba Keshan)
- osteoartropatia (choroba Kaschin-Becka)
Skutki nadmiaru (hiperwitaminoza) Selenu:
- przemęczenie
- puchnięcie palców
- wymioty
- łysienie
- zmiany skórne, niszczenie paznokci